Rhombus

Het doel van dit project is het verbeteren van de infrastructuur voor watergebonden activiteiten op drie Rhombus-locaties op de vooraf door de IWW aangewezen trajecten ‘Maas, inclusief Maaswerken’ en ‘Albertkanaal/Kanaal Bocholt-Herentals’ van de Noordzee-Mediterrane kernnetwerkcorridor. Dit zal resulteren in extra IWW-capaciteit en de inzet van schepen van klasse Vb, die beide nodig zijn voor het functioneren van het grotere Rhombus-systeem. Alle drie de binnenvaartterminals die in het kader van de actie worden uitgebreid, kampen met ernstige capaciteitstekorten, wat leidt tot congestie op het binnenwaterwegennet. De belangrijkste functie van de binnenvaartterminals is het ontvangen van vracht uit de havens van Rotterdam, Amsterdam en Antwerpen, die vervolgens door lokale bedrijven wordt gebruikt of verder wordt vervoerd. Door wachttijden en andere inefficiënties als gevolg van capaciteitstekorten zoeken vervoerders en bedrijven naar andere vervoerswijzen voor hun vracht. Dit leidt tot een omgekeerde modal shift van binnenvaart naar wegvervoer, wat resulteert in meer congestie op de weg (nu al een groot probleem in Nederland) en een veel hogere CO2-uitstoot. Samenvattend zal er meer kadeoppervlakte en vrachtverwerkingscapaciteit worden gerealiseerd en zullen de waterwegen worden verbeterd, wat zal leiden tot een modal shift van weg naar water.

Venlo


Venlo speelt een belangrijke rol als de ‘extended gate’ van de zeehavens van Rotterdam, Antwerpen en Amsterdam. Als onderdeel van de voorgestelde actie is de capaciteit aan de waterkant in Venlo uitgebreid om multi- en synchromodale overslag te stimuleren. De gemeente Venlo heeft de upgrade gerealiseerd in nauwe samenwerking met terminaloperator Hutchison Ports Venlo. Beide hebben een bewezen staat van dienst in complexe infrastructuurprojecten.

Heijen

De huidige waterafhandelings-faciliteiten op deze belangrijke locatie langs de Maas bereiken hun grenzen. Om verdere groei van wateractiviteiten mogelijk te maken, zal nieuwe openbare infrastructuur worden gerealiseerd. Teunesen Zand en Grint heeft de voorbereidingen voor de uitbreiding gedaan.

Lanaken


De maximale capaciteit van de infrastructuur voor waterafhandeling is bereikt. Om de huidige en toekomstige overlading van de zeehavens van Rhombus naar het Europese achterland te waarborgen, is de infrastructuur aan het water verbeterd. Wessem Holding heeft zijn ervaring, die is opgedaan bij het succesvol upgraden van de waterkantinfrastructuur in drie binnenhavens, gebruikt om de upgrade te realiseren.

Planmatig kader
Voor de planmatige aanpak is het “global project” ontwikkeld, dit betreft het Ruit-idee (in het Engels Rhombus is Ruit), hieronder weergegeven. Het Rhombus idee biedt de mogelijkheid om projecten in lange termijn ontwikkelingsperspectief te plaatsen en is door nationaal beleid gesteund (Topcorridors). Hierdoor kunnen de projecten ook beter gekoppeld worden aan de TEN-T corridor en krijgt het een Europees accent, wat van belang kan zijn in de CEF. Een ander voordeel van het Rhombus idee is dat ook minder kansrijke projecten door hun samenhang met eerdere projecten een hogere prioriteit krijgen.

Het idee van de Rhombus kan als volgt worden samengevat:

  • Modal shift van weg naar water die bijdraagt aan congestievermindering op de belangrijke Europese (achterland)verbindingen van het TEN-T-kernnetwerk.
  • Grensoverschrijdende benadering NL en B. Ook deel van NRW wordt aangehaakt doordat oostelijk bedieningsgebied van de Maas in NRW ligt.
  • Rhombus biedt kansen voor een robuuster transportsysteem
    • Door ruit-vorm is elke locatie tweezijdig te benaderen
    • Door gestuwde Maas en Albertkanaal kent de Ruit een stabiel waterniveau en is dus minder afhankelijk van lage waterstand
    • Bij 24/7-bediening is de Ruit altijd bereikbaar.
  • Beoogde projecten langs de Ruit dragen bij aan het opwaarderen van de vaarroute naar minimaal Vb (deel is zelfs VI) en rechtvaardigen eerdere EU-investeringen in deze Ruit (verhogen bruggen Albertkanaal)
  • Versterking van de duurzaamheid
    • Een volwaardige Ruit draagt substantieel bij aan modal shift;
    • Projecten langs de Maas dragen ook bij aan hoogwaterbescherming;
    • Beperkte afstanden van de Ruit in combinatie met ‘pendeldienst’-model biedt goede kansen voor het uitrollen van het concept met elektrische en/of H2-schepen
  • Ruit-model ondersteunt mainports én hinterlandhubs. Minder congestie in havens van Rotterdam en Antwerpen; meer lading voor de hinterlandhubs;
  • Integraal model van mind-, soft- en hardware (afvaltransport, Clean Energy Hubs, digitalisering (voorspellen ETA en wachttijden, managementsysteem sluizen en bruggen)
  • Rhombus zorgt voor link tussen Rhine-Alpine- en NorthSea-Med-corridor. Door beperkte afstand tussen Maas in Limburg en Rijn in NRW (50 km ) kan uitwisseling plaatsvinden tussen beiden corridors. Dit versterkt de resilience van beide EU-corridors (TEN-T).
  • Het idee is ook positief voor militair transport (inmiddels ook een van de opgaven van het TEN-T-netwerk) vanuit de zeehavens naar het Duitse achterland. De knooppunten spelen daarin een belangrijke rol.
  • Verdere ondersteuning van de economische ontwikkeling van de knooppunten langs de Ruit.

Overigens, het Rhombus idee is gedeeld met EC TEN-T corridor coördinatoren en met andere relevante partijen in Brussel tijdens de TEN-T fora eind november 2019, daar is contact gelegd met de Belgische overheden ten behoeve van projecten gesitueerd in België.